راهنمای تحلیل مزیت رقابتی
معرفی:
این چارچوب، ابزاری است برای تحلیل منابع و توانمندی های داخل شرکت به منظور تعیین اینکه آیا آنها می توانند منبعی برای تبدیل شدن به یک مزیت رقابتی پایدار باشند یا خیر.
ابزار:
چارچوب VRIO
صفحه مربوطه در سایت:
صفحه " تحلیل مزیت رقابتی "
سطح استفاده:
این تحلیل صرفاً برای سطح کسب و کار قابل استفاده است
زمان استفاده و کاربردها:
- ترجیحا هر 3 ماه تا 6 ماه
مشارکت کنندگان:
مدیران ارشد سازمان، معاونان و مدیران عملیاتی و هر فرد دیگری که از کمیت و کیفیت منابع و توانمندی های شرکت مطلع است
توضیحات:
VRIO مخفف چهار کلمه ارزشمند یا Valuable، کمیاب یا Rare، کپی برداری یا Imitate و سازمان یافتگی یا Organized است که اساس یک مزیت رقابتی را تشکیل می دهد. به عبارت دیگر یک مزیت رقابتی وقتی پایدار است که اولاً ارزشمند باشد، بعد کمیاب باشد، پس از آن به سختی قابل کپی کردن و در انتها نظم و قاعده مشخصی در بهره برداری از آن وجود داشته باشد.
ارزشمندی یعنی آیا یک منبع با توانمند ساختن یک شرکت برای بهره برداری از فرصت ها یا دفاع در برابر تهدیدها، ارزش افزوده ای را ایجاد می کند؟ منابع همچنین وقتی ارزشمند هستند که بتوانند سازمان را در افزایش ارزشی که توسط مشتری ادراک می شوند، یاری کنند. اگر ما دارای منبع یا منابعی باشیم که صرفاً ارزشمند هستند، از نظر رقابتی همسان هستیم.
کمیابی منبع یعنی یک یا تعداد کمی از شرکت ها موجود در یک صنعت بتوانند به آن دسترسی داشته باشند. اگر ما دارای منبع یا منابعی باشیم که علاوه بر ارزشمندی، کمیاب هم هستند، از نظر رقابتی مزیت موقت داریم. در این حالت شرکت های دارای این منبع معمولاً استراتژی های مشابهی را در پیش می گیرند، پس احتمالاً هیچ کدام از آنها به عملکرد چشمگیری نمی رسند. اما با اینحال شرکت ها باید تمام تلاش خود را در حفظ چنین منابعی بکار گیرند چراکه این منابع برای ادامه حیات سازمان ضروری است.
کپی برداری، یا بهتر است بگوییم، پرهزینه در کپی برداری، یعنی دارا بودن منبعی که کپی کردن، خرید یا دستیابی آن برای سایر رقبا با یک قیمت معقول امکانپذیر نیست. اگر ما دارای منبع یا منابعی باشیم که علاوه بر ارزشمندی و کمیابی، کپی برداری از آن نیز سخت است، از نظر رقابتی مزیت استفاده نشده داریم، ولی می توانیم (و باید تلاش کنیم) آنها را تبدیل به مزیت رقابتی پایدار کنیم. کپی برداری معمولاً به این دلیل پرهزینه است که یا آن منبع بواسطه توسعه یافتن طی زمان طولانی کسب شده است، یا منشاء مشخصی برای رشد و توسعه قابل شناسایی نیست و یا بر اساس فرهنگ و توانمندی های بین فردی یک سازمان توسعه پیدا کرده است.
سازمان یافتگی نیز به شرایطی بر می گردد که ما سیستم ها، روال، سیاست ها، ساختار، فرهنگ و فرآیند هایی را برای حفظ و بهره مندی بهینه از مزیت های رقابتی استفاده نشده تنظیم کرده باشیم که در این صورت به مزیت رقابتی پایدار دست یافته ایم.
منابع سازمان شامل منابع مشهود و نامشهود است. در یک دسته بندی دیگر این منابع شامل منابع انسانی، منابع مالی، منابع و تجهیزات فیزیکی، ساختمان و زمین، منابع اطلاعاتی، حق ثبت، علائم تجاری، شهرت برند و ... هستند که در رسیدن به اهداف و تحقق چشم انداز مفید هستند.
پیش نیاز ها:
- بهتر است قبل از این تحلیل، تحلیل SWOT و یا حداقل قسمت قوت ها انجام شده باشد.
- با کمک تیم خبره، منابع سازمان را لیست کرده و در قسمت مربوطه در سایت وارد کنید. بطور پیش فرض، قوت هایی که در تحلیل SWOT پالایش شده اند در این قسمت لیست شده اند. معمولاً بخشی از قوت های سازمان، می توانند منابع سازمان نیز باشند. اما در صورت نیاز، این لیست را اصلاح و منابعی که عنوان نشده اند را نیز در این قسمت وارد کنید.
شیوه نامه:
- پس از انجام پیش نیاز های این تحلیل، مدیران و کارکنانی که مطالعه، دانش و بینش لازم برای تدوین استراتژی را دارند، به جلسه تدوین استراتژی دعوت کنید. (با بسترا، محدودیتی در تعداد مشارکت کنندگان نیست)
- لینک پرسشنامه را برای مشارکت کنندگان بفرستید یا از آنها بخواهید صفحه خود را بروزرسانی کنند
- در صورت نیاز توضیحاتی مطابق این راهنما یا بر اساس دانش و تحقیقات خود در مورد اهمیت این تحلیل به مشارکت کنندگان ارائه دهید.
- به صفحه "تحلیل مزیت رقابتی" برگردید و با کلیک روی گزینه به صفحه خروجی های تحلیل بروید.
- می توانید در زمان تکمیل پرسشنامه ها توسط مشارکت کنندگان، صفحه نتایج را بروزرسانی کنید و تعداد مشارکت کنندگان و آخرین وضعیت نتایج را مشاهده کنید.
- پس از پایان پاسخگویی، پرسشنامه را غیرفعال کنید.
اکنون لیستی از منابع مهم به تفکیک انواع آن (که در قسمت توضیحات تشریح شد) در اختیار دارید که می توانید راهکار های خود را برای بهبود هر یک و تبدیل آنها به مزیت رقابتی پایدار بیان کنید و از آنها برای پشتیبانی از نظرات خود در زمان ارائه پیشنهادات استراتژی استفاده کنید.
